علامه سید عبدالحسین شرف الدین عاملی
حضرت علامه سید عبدالحسین شرف الدین عاملی در سال 1290 هجری قمری در شهر کاظمین عراق به دنیا آمد. پدرش سید یوسف از علما و روحانیون بزرگوار کاظمین محسوب میشد.
مقام علمی
حضرت علامه در سن یک سالگی به همراه خانواده و پدر بزرگوارش عازم نجف اشرف شد و از سن شش سالگی در نجف اشرف مشغول آموختن علم و دین شد. بعد از دو سال به همراه پدر به جبل عامل مهاجرت کرد و در آنجا نزد پدر به تحصیل علوم دینی پرداخت.
در بیست سالگی به توصیه جدش آیت الله العظمی سید هادی صدر و دایی بزرگوارش سید حسن صدر به همراه خانواده به سامراء مشرف شد و در درس فقه و اصول دو عالم بزرگوار آن دوران شیخ حسن کربلایی و شیخ باقر حیدر شرکت جست.
بعد از گذشت یک سال و با مهاجرت مرجع تقلید شیعیان حضرت آیت الله میرزای شیرازی از سامراء به نجف، علامه نیز به نجف مهاجرت کرد.
علامه سید شرف الدین عاملی در نجف از اساتید ممتازی استفادهها برد که از جمله آن بزرگان: آقا رضا اصفهانی، شیخ محمد طه نجف، آخوند خراسانی، شیخ الشریعه اصفهانی، شیخ عبدالله مازندرانی، سید محمد کاظم طباطبایی یزدی و میرزا حسین نوری میباشند.
مرحوم علامه شرف الدین در سی و دو سالگی از جانب بزرگان نجف به درجه والای اجتهاد نایل شد و در سال 1322 قمری نجف اشرف را ترک کرده و به سوی جبل عامل رهسپار شد.
آثار و تالیفات
شماری از آثار خطی شرف الدین، در مبارزه و هجرت، به دست فرانسویان به آتش کشیده شد و از بین رفت. با این حال، آثار جاودانی از او مانده است که افتخار تشیع بلکه جهان اسلام به شمار میرود، از جمله آن آثار:
النص و الاجتهاد: حدود صد مورد اجتهاد در مقابل نص را که خلفا، حاکمان و برخی از بستگان آنان، در زمان رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) یا بعد از رحلت آن حضرت مرتکب شدند، براساس کتابهای معتبر اهل سنت بر میشمارد و در مورد هر یک، نظرات علمی، تحقیقی و منتقدانة خود را بیان میکند.
المراجعات: مجموعه مکاتبات شرف الدین با شیخ سلیم مفتی اهل سنت است که اگر کسی بخواهد جوانب مذهب اهل بیت برایش روشن شود باید این کتاب را حتما مطالعه کند.
دیگر کتابهای این عالم بزرگوار: الفصول المهمه، الکلمه الغراء فی تفضیل الزهراء، ابوهریره، المجالس الفاخره فی ماتم العترة الطاهرة، فلسفه المیثاق و الولایة، اجوبه مسائل جار الله، مسائل فقهیه، کلمه حول الرؤیه، الی المجمع العلمی العربی بدمشق، ثبتُ الاَثبات فی سلسلة الرواه، مؤلفوا الشیعه فی صدر الاسلام، زینب الکبری و بُغیه الراغبین فی احوال آل شرف الدین.
فعالیتهای وحدتآفرین
شرف الدین نه تنها به اصلاح و سازندگی جوامع شیعی میاندیشید، بلکه در اندیشة اصلاح و عزتبخشی به همة ممالک اسلامی و ایجاد اتحاد و برادری در بین فرقههای مختلف مسلمانان بود.
نخستین فعالیت ایشان در راه وحدت امت اسلامی، تألیف کتاب گران قدر"الفصول المهمه فی تألیف الامة"بود که در سال 1327 قمری از چاپ خارج شد.
همچنین علامه در سال 1329 قمری برای دیدار از مصر و آشنایی با علمای دینی آن دیار راهی آنجا شد. شرف الدین با مفتی بزرگ دانشگاه الازهر، شیخ سلیم بِشری مالکی دیدار داشت که مباحثات و مکاتبات این دو عالم بزرگ در راه اتحاد ملل مسلمان تاثیرگذار بود.
در مصر، شرف الدین ضمن مکاتبه با شیخ سلیم بشری، با دیگر عالمان اهل سنت نیز ملاقات و مباحثات علمی، دینی و فلسفی داشت و بزرگان آنان همچون شیخ محمد نجیب، شیخ محمد سلموطی، شیخ محمد عبده و شیخ عبدالکریم الکتانی ادریسی، با نوشتن تأییدات علمی از او تجلیل کردند.
سیاست شرف الدین
علامه در سال 1330 قمری از مصر عازم لبنان شد و برای اولین بار وارد میدان مبارزات سیاسی و درگیریهای اجتماعی شد. در دوران جنگهای استقلال لبنان، وی در کنار مردم ماند و رهبری دینی و سیاسی و پناه دادن به مردم بیپناه جبل عامل را تقبل کرد.
در پی جستجوی فرانسویان برای دستگیری شرف الدین، وی ابتدا به جبلعامل و سپس به دمشق هجرت کرد. و در اجتماعات سیاسی، علمی و دینی دمشق حضور یافت. شرف الدین علاوه بر فعالیتهای سیاسی و اجتماعی در دمشق، به اوضاع تبعیدیان مسلمان لبنانی و غیر لبنانی رسیدگی میکرد.
ایشان در سال 1338 قمری برای دومین بار عازم مصر شد. و علاوه بر حضور در مساجد و محافل علمی، سیاسی و ادبی بر حضور در مساجد و محافل علمی، سیاسی و ادبی هر روز با افراد و گروههای مختلفی دیدار و گفتگو میکرد و اکثر سخنانش در نشریات آن روز مصر به چاپ میرسید.
شرف الدین مدتی در مصر ماند. سپس در نزدیکترین نقطه لبنان حضور یابد، و از نزدیک برای آزادی کشور و ملتش تلاشی شایسته را به انجام رساند.
سفر به ایران
در سال 1355 قمری شرف الدین برای زیارت مرقد متبرک حضرت امام رضا(علیه السلام) و حضرت معصومه(سلام الله علیها) به ایران سفر کرد و در تهران عده زیادی از علما و شخصیتهای علمی از او استقبال کردند.
سپس ایشان از تهران به قم عزیمت کرد تا مرقد پاک حضرت فاطمه معصومه را زیارت کند و از نزدیک با حوزه علمیه و علما و فقهای قم آشنا شود.
وفات
سرانجام علامه شرف الدین در هشتم جمادی الثانی سال 1377 هجری قمری در بیروت از دنیا رفت. و بعد از تشییع با شکوهی در بیروت و بغداد و کاظمین و نجف پیکر مطهرش را در صحن مطهر امام علی(علیه السلام) به خاک سپردند.
منابع
علمای معاصرین، واعظ خیابانی تبریزی، تبریز، نشر اسلامیه.
آیینه دانشوران، سید علیرضا ریحان یزدی، تهران، نشرکتاب.
مفاخر اسلام، علی دوانی، بنیاد فرهنگی امام رضا.
نقباء البشر، شیخ آقابزرگ تهرانی.
نویسنده: سید محمد ناظمزاده قمی
سایت تابناک
