آیا نامگذاری روزهای هفته به نامهای اهل‌بیت (علیه السلام) خرافات نیست؟
روایت مورد شبهه:
السبت اسم رسول الله صلی الله علیه و سلم و الأحد أمیرالمؤمنین علیه السلام و الإثنان الحسن و الحسین علیهما السلام و الثلاثاء علی بن الحسین و محمد بن علی و جعفر بن محمد علیهم السلام و الأربعاء موسی بن جعفر و علی بن موسی و محمد بن علی و أنا، و الخمیس ابنی، الحسین علیه السلام و الجمعة ابن ابنی و إلیه تجتمع عصابة الحق
منابع روایت: مفاتیح الجنان
متن شبهه:
از خرافات شیعیان آن است که هر یک از روزهای هفته را به اسم یک یا چند نفر از امامانشان نامگذاری می‌کنند.
منابع پاسخ:
۱. خصال، شیخ صدوق.
۲. بحارالأنوار، علامه مجلسی.
خلاصۀ پاسخ:
نامگذاری روزهای هفته به اسامی ائمه (علیهم السلام) از باب کنایه و مجاز است و در واقع قول امام (علیه السلام) یکی از تأویلات و مصادیق سخن پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) است که فرمود: «لا تُعادوا الأیام فتُعادیکم» و این نامگذاری از باب توسل به ائمه صورت گرفته است تا شیعیان همه‌روزه به صورت خاص به ائمه متوسل شوند تا از نحوست ایام در امان باشند.
پاسخ کامل:
اصل جریان نامگذاری ایام هفته به نامهای پیامبر (صلی الله علیه و آله) و ائمه (علیهم السلام) را چنین نقل کرده‌اند:
هنگامی که امام هادی (علیه السلام) به وسیلۀ متوکل عباسی به سامرا طلبیده شد شخصِ راوی، که صقر بن ابی‌دلف نام دارد، جهت اطلاع از حال ایشان به سامرا رفت و هنگامی که خدمت امام (علیه السلام) رسید، ضمن صحبتهایی که با امام (علیه السلام) داشت، از ایشان دربارۀ حدیثی از پیامبر (صلی الله علیه و آله) که فرمود: «لا تُعادوا الأیام فتُعادیکم ». سیوال می‌کند. امام هادی علیه السلام در پاسخ این سؤال می‌فرمایند: «مراد از ایّام و روزها ما هستیم. شنبه اسم رسول خدا است، یکشنبه امیرالمؤمنین (علیه السلام)، دوشنبه حسن و حسین (علیهما السلام)، سه‌شنبه علی بن الحسین و محمد بن علی و جعفر بن محمد (علیهم السلام)، چهارشنبه موسی بن جعفر، علی بن موسی، محمد بن علی (علیهم السلام) و من، پنجشنبه فرزندم حسن (علیه السلام) و جمعه فرزند فرزندم است که اهل حق به سوی او جمع می‌شوند»؛ آنگاه فرمود: «پس دشمنی نکنید با ایشان در دنیا که دشمنی کنند با شما در آخرت».
شیخ صدوق (رحمة اللـه علیه) در توضیح این حدیث می‌نویسد:
مراد از ایام، ائمه (علیهم السلام) نیست، بلکه کنایه از ائمه (علیهم السلام) است تا امام (علیه السلام) نکته‌ای را به پیروان خود بفهماند و در عین حال غیر اهل حق آن را نفهمند. به کار بردن کنایه، امری است شایع؛ به طوری که خداوند در قرآن هم در موارد زیادی از کنایه استفاده کرده است؛ مثل کنایه گرفتن سرّ از نکاح در آیۀ ﴿لا تواعدوهنّ سرّا﴾ و کنایه گرفتن"سیر در زمین"از"تأمل در قرآن"در آیۀ ﴿سیروا فی الارض﴾.
مرحوم مجلسی نیز در توضیح این حدیث می‌نویسد:
اخبار ائمه همانند قرآن علاوه بر مفهوم ظاهری مفهومی در بطن خود قرار داده‌اند؛ از این رو احتمالاً این نامگذاری هم مفهومی در باطن دارد».
آنگاه اضافه می‌کند:
مراد از دشمنی ایام، نحوست و شوم بودن آنها است که موجب به جای ماندن آثار ناگواری می‌شود. احتمالاً از آثاری که روزها دارند روزها به دشمنی آنها تعبیر شده است، امّا کسانی که به خدا توکل کنند و به ولایت ائمه متوسل شوند نحوست این روزها به ایشان ضرری نمی‌زند.
لذا از آن رو ایام را به نامهای مقدس پیامبر (صلی الله علیه و آله) و ائمه (علهیم السلام) نام نهاده‌اند که پیروان آن حضرات هر روزه با توسل به مقام شامخ ایشان نحوست ایام را از خود دور کنند.
علاوه بر این این روایت از نظر مفهوم مانند روایتی از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) است ـ که اهل سنت و شیعه بر آن اتفاق دارند ـ که فرمود: «لا تسبوا الدهر فإن الله هو الدهر» (منتخب مسند عبد بن حمید، ص ۹۷؛ السنن الکبری، ج ۶، ص ۴۵۷ و المعجم الأوسط، ج ۱، ص ۲۰۰) و مسلم است که منظور این روایت این نیست که خدای متعال، خود روزگار است، بلکه این مفهوم کنایی است و بدین معنا است که فاعل حقیقی و مؤثر واقعی در جهان خدای متعال است و نه روزگار. این روایت در برابر قول دهریون است که فاعل و مؤثر امور را روزگار می‌دانستند. روایات فراوانی شبیه به این روایت در کتب اهل سنت وارد شده است که متقی هندی در کنز العمال، ج۳، ص ۶۰۷ آنها را به نقل از کتب صحاح اهل سنت جمع‌آوری کرده است.
بنابراین نامگذاری روزهای هفته به اسامی ائمه (علیهم السلام) از باب کنایه و مجاز است و در واقع قول امام (علیه السلام) یکی از تأویلها و مصداقهای سخن پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) است که فرمود: «لا تُعادوا الأیام فتُعادیکم» و این نامگذاری از باب توسل به ائمه صورت گرفته تا شیعیان همه‌روزه به صورت خاص به ائمه متوسل شوند تا از نحوست ایام در امان باشند.
به نقل از وبلاگ کبوتران عاشق
وبلاگ کبوتران عاشق
